ปัญหาการบังคับใช้พระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า พ.ศ.2542 : ศึกษากรณีมติของคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า

Abstract

ในการศึกษาปัญหาการบังคับใช้พระราชบัญญัติการแข่งข้นทางการค้า พ.ศ. 2542 มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงโครงสร้างของตลาดสินค้าและบริการในประเทศไทย หลักการพื้นฐานทางกฎหมายและทางเศรษฐศาสตร์ในการควบคุมกำกับผู้ประกอบการที่มีอำนาจเหนือตลาด รวมทั้งมาตรการทางกฎหมายในการควบคุมพฤติกรรมของผู้ประกอบการที่มีอำนาจเหนือตลาด ตามพระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2542 ตลอดจนปัญหาในการบังคับใช้โดยเปรียบเทียบกับการบังคับใช้มาตรการทางกฎหมายของต่างประเทศได้แก่ ประเทศสหรัฐอเมริกา ประชาคมยุโรป ประเทศญี่ปุ่น โดยจากการศึกษาพบว่าพระราชบัญญัติการแข่งข้นทางการค้า พ.ศ. 2542 มีข้อบกพร่องดังต่อไปนี้ 1. ปัญหาความไม่ชัดเจนของหลักเกณฑ์ของพระราชบัญญัติการแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2542 ตามพระราชบัญญัติแข่งขันทางการค้ากำหนดให้คณะกรรมการแข่งขันทางการค้าต้องกำหนดกฎเกณฑ์เกี่ยวกับส่วนแบ่งตลาดและยอดขายของผู้มีอำนาจเหนือตลาดสำหรับในแต่ละภาคธุรกิจ ซึ่งปรากฏว่าแม้ว่าคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้า จะกำหนดหลักเกณฑ์ดังกล่าว แต่ปรากฎว่ายังมิได้ความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีและประกาศในราชกิจจานุเบกษา จึงยังไม่สามารถใช้บังคับได้ และทำให้มาตรการในการควบคุมพฤติกรรมการใช้อำนาจเหนือตลาดบังคับมิได้ 2. ปัญหาด้านองค์กรบังคับใช้กฎหมาย ภายใต้พระราชบัญญัติว่าด้วยการแข่งขันทางการค้า พ.ศ. 2542 ได้พยายามหลีกเลี่ยงปกป้องมิให้มีการแทรกแซงทางการเมือง แต่ในความเป็นจริงการดำเนินงานของคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้าเพิ่งจะเริ่มปฏิบัติงานในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา ดังนั้น จึงมีปัญหาในแง่ของการคัดเลือกคณะกรรมการที่ยังขาดการคัดเลือกโดยระบบที่โปร่งใสและขาดความเป็นอิสระจากฝ่ายการเมืองซึ่งมักจะมีผลประโยชน์ทางธุรกิจอยู่ด้วย ดังจะเห็นจากการที่กำหนดให้มติของคณะกรรมการการแข่งขันทางการค้าจะต้องรับการอนุมัติจากคณะรัฐมนตรีก่อนประกาศในราชกิจจานุเบกษา ผู้วิจัยมีข้อเสนอแนะดังต่อไปนี้ 1. กำหนดให้คณะกรรมการแข่งขันทางการค้าเป็นองค์กรอิสระที่ไม่ถูกควบคุมโดยฝ่ายการเมืองเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพในการบังคับใช้กฎหมาย 2. ส่งเสริมให้เอกชนสามารถฟ้องคดีการแข่งขันทางการค้าต่อศาล 3. ควรแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายให้อำนาจแก่คณะกรรมการแข่งขันทางการค้าในการดำเนินงานตามกฎหมายได้แก่ การเตือน การให้คำแนะนำ