ปัญหาและอุปสรรคในการบังคับใช้พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ.2522 ของเจ้าพนักงานท้องถิ่น

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มุ่งศึกษาปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับอำนาจหน้าที่ของเจ้าพนักงานท้องถิ่นซึ่งถือว่าเป็นเจ้าพนักงานฝ่ายปกครองตามกฎหมายมหาชน เกี่ยวกับอำนาจหน้าที่ในการออกคำสั่งอนุมัติ อนุญาต ให้ดำเนินการเกี่ยวกับอาคาร ตลอดจนอำนาจหน้าที่ในการควบคุม ดูแล และบังคับการให้การก่อสร้างอาคารมีมาตรฐานตามที่พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ.2522 กฎกระทรวง ข้อบัญญัติท้องถิ่นและกฎหมายอื่น ๆ ที่กำหนดไว้ เพราะกฎหมายควบคุมอาคารเป็นกฎหมายมหาชนที่มุ่งรักษาประโยชน์ ความสงบสุข และความเป็นระเบียบเรียบร้อยของประชาชนในสังคมโดยเน้นเรื่องที่เกี่ยวกับการปลูกสร้างอาคาร การขออนุญาต การใช้งานอาคาร เจ้าพนักงาน อำนาจหน้าที่ คำสั่ง โทษ บทลงโทษ ตลอดจนรายละเอียดอื่น ๆ แต่ด้วยสภาพของสังคมในปัจจุบันมีลักษณะที่เปลี่ยนแปลงไปจากอดีตโดยเฉพาะการปลูกสร้างอาคารเพื่อเป็นที่อยู่อาศัยหรือเพื่อประกอบกิจการนั้นมีการก่อสร้างขึ้นอย่างรวดเร็ว เพื่อตอบสนองความต้องการของประชาชน เมื่อประชาชนมีความต้องการใช้อาคารมากขึ้นในทางปฏิบัติจึงเกิดปัญหาเกี่ยวกับขั้นตอนต่าง ๆ ของการดำเนินการขอรับอนุญาตก่อสร้างของประชาชนต่อเจ้าพนักงาน และการปฏิบัติงานของเจ้าพนักงานท้องถิ่นยังคงมีปัญหาและอุปสรรคในการใช้อำนาจหน้าที่ ที่กฎหมายได้ให้อำนาจไว้นั้นเพื่อบังคับกับอาคารที่ได้ก่อสร้างขึ้นให้อาคารดังกล่าวมีลักษณะที่เป็นไปตามวัตถุประสงค์และเจตนารมณ์ของกฎหมายควบคุมอาคาร เนื่องจากพระราชบัญญัติควบคุมอาคารไม่เอื้ออำนวยแก่การทำคำสั่งเจ้าพนักงานท้องถิ่น เพราะบทบัญญัตินั้นมีความไม่ชัดเจน และไม่ทันต่อสภาพสังคมและเทคโนโลยีที่ได้นำมาใช้กับการก่อสร้างอาคารในปัจจุบัน ปัญหาที่เกี่ยวกับตัวเจ้าพนักงานที่กระทำการทุจริตต่อหน้าที่ ปัญหาประชาชนผู้เป็นเจ้าของอาคารที่คำนึงถึงผลประโยชน์ส่วนตัวมากกว่าประโยชน์สาธารณะและความมั่นคงของอาคาร อีกทั้งพระราชบัญญัติดังกล่าวนี้เป็นกฎหมายที่มีการออกกฎหมายลำดับรองมาบังคับใช้เป็นจำนวนมากและในแต่ละท้องถิ่นก็บังคับใช้แตกต่างกันออกไป ถึงแม้ว่าจะมีวัตถุประสงค์หลักคือการคุ้มครองประโยชน์และความปลอดภัยของประชาชนเป็นหลักแต่ก็ยากแก่การที่เจ้าพนักงานท้องถิ่นจะนำไปปฏิบัติด้วยความเข้าใจอย่างท่องแท้ ซึ่งแทนที่กฎหมายดังกล่าวจะเป็นเครื่องมือต่อการปฏิบัติงานของเจ้าพนักงานและประชาชน แต่กลับเป็นอุปสรรคในการบังคับใช้ ดังนั้น จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการปรับปรุงแก้ไขบทบัญญัติพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ.2522 ให้สามารถรองรับปัญหาต่าง ๆ เหล่านี้ที่เกิดขึ้นและเพื่อให้การปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าพนักงานท้องถิ่นเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และสมตามเจตนารมณ์ของกฎหมายที่ได้กำหนดไว้