ข้อกำหนดพิเศษในสัญญาที่แสดงถึงเอกสิทธิ์ของรัฐ

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ศึกษาถึงปัญหาที่สืบเนื่องมาจากระเบียบที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุดที่กำหนดลักษณะสัญญาทางปกครองโดยสภาพ กรณีเกณฑ์ข้อกำหนดในสัญญาซึ่งมีลักษณะพิเศษที่แสดงถึงเอกสิทธิ์ของรัฐ อันเป็นเกณฑ์หนึ่งที่แบ่งแยกสัญญาทางปกครองออกจากสัญญาทางแพ่ง ส่งผลให้สัญญาที่มีข้อกำหนดดังกล่าวขึ้นสู่การพิจารณาของศาลปกครอง จนทำให้ผู้ศึกษาเห็นถึงประเด็นของปัญหาทางกฎหมายที่ได้หยิบยกมาทำการศึกษาโดยมุ่งศึกษาถึงความสำคัญ ความเป็นมา รวมทั้งแนวความคิด ทฤษฎี และวิวัฒนาการเกี่ยวกับสัญญาทางปกครอง ตลอดจนกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับสัญญาทางปกครอง และข้อกำหนดในสัญญาซึ่งมีลักษณะพิเศษที่แสดงถึงเอกสิทธิ์ของรัฐในสัญญาระหว่างรัฐกับเอกชน เพื่อมาวิเคราะห์ปัญหาของสัญญาทางปกครองว่ามีอยู่อย่างไร ถ้ามีข้อกำหนดดังกล่าวในสัญญาของฝ่ายปกครองจะเป็นสัญญาทางปกครองทั้งหมดหรือไม่ จากการศึกษาพบว่า ในกรณีสัญญาของฝ่ายปกครองที่มีความเกี่ยวพันกับบริการสาธารณะไม่ชัดเจนหรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ เกี่ยวโยงกับบริการสาธารณะในทางอ้อมนั้น ถ้าฝ่ายปกครองไม่กำหนดข้อกำหนดในสัญญาซึ่งมีลักษณะพิเศษที่แสดงถึงเอกสิทธิ์ของรัฐ สัญญาดังกล่าวจะอยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลยุติธรรม ทั้งที่สาระสำคัญของสัญญาดังกล่าวส่งผลให้บริการสาธารณะบรรลุผล ด้วยเหตุดังกล่าว เพื่อมิให้เกิดปัญหาในการนำคดีมาฟ้องต่อศาลที่มีเขตอำนาจในการพิจารณาพิพากษาคดี จึงสมควรแก้ไขปัญหาโดยดำเนินการดังต่อไปนี้ 1. ในระยะเริ่มต้น ฝ่ายปกครองควรกำหนดข้อกำหนดพิเศษที่แสดงถึงเอกสิทธิ์ของรัฐไว้ในสัญญาที่มีจุดเกาะเกี่ยวกับบริการสาธารณะที่มีความไม่ชัดเจน และศาลปกครองควรวินิจฉัยเกี่ยวกับสัญญาที่มีข้อกำหนดดังกล่าวให้ชัดเจนและรัดกุม 2. ในระยะยาว แก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 มาตรา 9 วรรคหนึ่ง (4) ว่า คดีพิพาทเกี่ยวกับสัญญาที่จัดทำขึ้นตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุ หรือระเบียบอื่นใดของหน่วยงานทางปกครองว่าด้วยการพัสดุ ให้อยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปครอง