ปัญหาทางกฎหมายในการบังคับทางปกครอง: ศึกษากรณีทรัพย์สินที่อยู่ภายใต้การบังคับตามคำสั่งทางปกครอง

Abstract

คำสั่งทางปกครองให้ชดใช้เงินหรือให้กระทำการตามพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการ ทางปกครอง พ.ศ. 2539 และพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 และอำนาจในการบังคับให้เป็นไปตามคำสั่งทางปกครองของเจ้าหน้าที่หรือหน่วยงานทาง ปกครอง กรณีดังกล่าวถือว่าเป็นมาตรการทางปกครองที่สั่งให้ประชาชนผู้อยู่ภายใต้คำสั่งทาง ปกครองต้องปฏิบัติตาม แต่จากปัญหากฎหมายดังกล่าวไม่มีการกำหนดมาตรการในการบังคับยึด หรืออายัด หรือบังคับทรัพย์สินไว้ที่เป็นบทบัญญัติเฉพาะ แต่ให้นำประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา ความแพ่งมาใช้บังคับโดยอนุโลมนั้น จากการศึกษามาตรการดังกล่าวพบว่าเกิดปัญหาการนำ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้บังคับกับกรณีทรัพย์สินที่อยู่ภายใต้การบังคับคดี โดย ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งได้กำหนดให้กรณีดังกล่าวเป็นทรัพย์สินต้องห้าม เช่น เงินเดือนข้าราชการ เงินบำเหน็จ เงินบำนาญ หรือผลประโยชน์อื่น ๆ ที่ข้าราชการได้รับ ดังนั้นถ้า ปรากฏว่าจะบังคับกับทรัพย์สินของข้าราชการที่กระทำละเมิดจนเป็นเหตุให้ต้องรับผิดแล้วก็ไม่ อาจจะบังคับกับทรัพย์สินดังกล่าวได้เลยและกฎหมายก็มิได้กำหนดเป็นข้อยกเว้นไว้แต่ประการใด เพราะกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งบัญญัติห้ามไว้ นอกจากนั้นปัญหาการนำประมวลกฎหมายวิธี พิจารณาความแพ่งมาใช้บังคับโดยอนุโลมในคดีปกครองนั้นถือว่าเป็นการผิดหลักการและทฤษฎี กฎหมายเพราะตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งเป็นไปตามระบบกล่าวหา ส่วนการ บังคับคดีปกครองหรือการบังคับทางปกครองนั้นเป็นลักษณะการมีอำนาจเหนือเอกชนที่เป็นระบบ ไต่สวนจึงเป็นคนละกรณีกัน ซึ่งในกรณีนี้ผู้ศึกษาเห็นว่าควรมีบทบัญญัติกฎหมายเฉพาะเกี่ยวกับการบังคับคดีปกครองหรือการบังคับทางปกครอง และให้มีหน่วยงานกลางในการเป็นเจ้าภาพเพื่อ บังคับให้เป็นไปตามคำสั่งทางปกครอง