การพัฒนา การบริหารนโยบายสุขภาพของชุมชน : กรณีศึกษาหมู่บ้านจัดการสุขภาพอำเภอเมืองชลบุรี=COMMUNITY, S HEALTH POLICY MANAGEMENT DEVELOPMENT : A CASE STUDY OF HEALTH MANAGEMENT VILLAGEMUANG-CHONBURI DISTRICT

Abstract

การวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการพัฒนาการบริหารและการนำนโยบายสาธารณสุขของหมู่บ้านไปปฏิบัติ โดยการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพผสมผสานกัน ผลการศึกษาพบว่า กลไกการกำหนดนโยบายของหมู่บ้าน เริ่มต้นจากการวิเคราะห์ปัญหาของหมู่บ้าน โดยใช้ดัชนีชี้วัดสุขภาพและข้อมูลด้านเศรษฐกิจ สังคม เป็นข้อมูลทุติยภูมิ สำหรับการประชุม ระดมสมอง เพื่อวิเคราะห์ และลงความเห็น เกี่ยวกับปัญหาสุขภาพของหมู่บ้าน ซึ่งปัญหาส่วนใหญ่จะเป็นปัญหาด้านพฤติกรรมด้านสุขภาพของประชาชน ขั้นตอนต่อมาคณะกรรมการหมู่บ้านจัดการสุขภาพได้นำปัญหาสุขภาพทั้งหมด มากำหนดเป็นนโยบายและแผนแม่บทสุขภาพของหมู่บ้านส่วนในขั้นตอนของการนำนโยบายไปปฏิบัตินั้น พบว่าลักษณะองค์การเครือข่ายหมู่บ้านจัดการสุขภาพ จะมีลักษณะเป็นองค์การอรูปนัย ปราศจากสายการบังคับบัญชา การบริหารองค์การทั้งด้านบุคลากร งบประมาณ วัสดุและอุปกรณ์ จึงใช้การประสานงานผ่านสื่อต่างๆ เป็นหลัก ผลการศึกษา พบว่า การพัฒนาองค์การเครือข่ายจัดการสุขภาพของหมู่บ้านนั้นมีบุคลากรสาธารณสุขและอาสาสมัครสาธารณสุข เป็นผู้ดำเนินการสรรหาคณะกรรมการเครือข่ายต่างๆ ทั้ง 3 ภาคส่วน คือ ภาครัฐ ภาคประชาชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น การพัฒนาศักยภาพเครือข่ายได้เน้นการอบรมการจัดทำแผน การประชุม และการศึกษาดูงานเกี่ยวกับกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพของชุมชน และงานบริการสุขภาพที่ชุมชนสามารถดำเนินการเองได้ ในส่วนของการพัฒนาด้านเงินทุน มีการระดมทุนที่เป็นงบประมาณจากองค์การปกครองส่วนท้องถิ่น และงบประมาณด้านการส่งเสริมและป้องกันสุขภาพ จากหน่วยบริการสาธารณสุขในพื้นที่ ซึ่งเป็นกระบวนการพัฒนาเรื่องนี้ในภาพรวม