ปัญหาการสูญเสียที่ดินจากการทำสัญญาขายฝาก

Abstract

สัญญาขายฝากเป็นเอกเทศสัญญาประเภทหนึ่งตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ อยู่ภายใต้หลักความศักดิ์สิทธิ์แห่งการแสดงเจตนาและหลักเสรีภาพในการทำสัญญา เป็นหลักที่ให้สิทธิและเสรีภาพแก่คู่สัญญาในการกำหนดข้อตกลงในสัญญาได้ตามที่คู่สัญญาประสงค์ โดยที่รัฐจะไม่เข้ามาแทรกแซงต่อการทำสัญญาของคู่สัญญา เว้นแต่กรณีที่สัญญาขายฝากนั้นขัดต่อ ความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชนหรือประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์กำหนดบทบัญญัติบางประการเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดผลกระทบต่อประชาชนโดยส่วนรวม ซึ่งบทบัญญัตินั้นไม่ได้มีลักษณะการจำกัดสิทธิและเสรีภาพของคู่สัญญาจนเกินไป โดยบทบัญญัติที่บัญญัติรองรับ หลักความศักดิ์สิทธิ์แห่งการแสดงเจตนาและหลักเสรีภาพในการทำสัญญาปรากฏในรัฐธรรมนูญและประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ แต่มีข้อเท็จจริงบางประการสะท้อนให้เห็นว่าการทำสัญญาขายฝากนำมาซึ่งเหตุแห่งการสูญเสียทรัพย์สินที่นำมาขายฝากไว้ โดยเฉพาะที่ดินในการทำเกษตรกรรมและที่อยู่อาศัยของคนในเมือง เนื่องจาก ผู้ที่นำที่ดินมาขายฝากมักจะประสบปัญหาเรื่องรายได้ ไม่พอเพียงต่อการดำรงชีวิตและไม่สามารถเข้าถึงสินเชื่อในระบบ นำมาซึ่งความเดือดร้อนทางด้านการเงินทางแก้ปัญหาคือ การนำที่ดินเกษตรกรรมหรือที่อยู่อาศัยของตนมาขายฝากให้แก่ผู้ซื้อฝาก