ศูนย์การเรียนรู้ผ้าตีนจกไท – ยวน

Abstract

พิพิธภัณฑ์ชีวิต ไท-ยวน ตั้งอยู่จังหวัดราชบุรี เกิดขึ้นจากการต้องการส่งเสริมให้ผ้าตีจก มีการอนุรักษ์ไว้ซึ่งเป็นสิ่งที่ได้มีการสั่งสอนสืบทอดมาตั้งแต่โบราณกว่า 200 กว่าปี เพื่อให้คงอยู่ไม่เลือนหายไป จังหวัดราชบุรี เป็นแหล่งที่ผู้คนไท-ยวน อพยพมาตั้งถิ่นฐานเป็นจำนวนมาก จึงจัดตั้ง พิพิธภัณฑ์ชีวิต ไท-ยวน ขึ้นมาเพื่อให้ชาวบ้านได้ เกิดการหวงแหนสิ่งที่บรรพบุรุษได้สืบทอดกันมา ตลอดจนการเผยแพร่สิ่งต่าง ๆ ของลวดลายบนลายผ้าตีจก ไม่ให้หายไป โดยคำนึงถึงแนวทางการเรียนรู้สืบทอดลวดลายผ้า เผยแพร่แก่ชาติพันธุ์อื่น ๆ และเพื่อให้พันธุ์อื่น ๆ ได้รู้จักชีวิตของคนไทยยวนมากขึ้น และยังเป็นสถานที่ที่ทำให้รู้สึกถึงกลิ่นอายความเป็นโบราณ วิธีการศึกษาออกแบบศูนย์การเรียนรู้ ผ้าตีจก ไท-ยวน โดยการวิเคราะห์จากข้อมูลและบริบท ต่าง ๆ รอบ ๆ ชุมชน ในพื้นที่ราชบุรี ตาบลคูบัว ทำให้รู้ว่าคนไท-ยวน ในตำบลคูบัว นอกจากจะส่งเสริมการทอผ้าจกยังมีการจัดตั้งตลาดคูบัว เป็นตลาดแบบโบราณ และยังได้เห็นวิถีชีวิตของคนไท-ยวน ผลการออกแบบพิพิธภัณฑ์ชีวิต ไท-ยวน เริ่มจากการวิเคราะห์ศึกษาลวดลายผ้าทอที่กำลังสาบสูญหายไป ในกระบวนการออกแบบ เป็นการนำลวดลายของผ้าตีนจก และ วิธีการทอผ้าตีนจก นำไปพัฒนา ด้วยทฤษฎีการลดทอนเส้นสาย ไม่ว่าจะเป็นเส้นยืน เส้นพุ่งและเส้นจก ให้เกิดรู้ทรงแบบใหม่ แต่ยังคำนึงถึงบริบทและวัสดุในพื้นที่ เพื่อไม่ให้เกิดความแตกต่าง หรือแตกแยก มีเอกลักษณ์ที่ผู้คนได้ใช้มีความรู้สึกถึงเส้นสาย ของผ้าตีนจก