อิทธิพลของพระพุทธศาสนาที่มีต่อพระราชดำริทางด้านการปกครองในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว

Abstract

การวิจัยเรื่อง “อิทธิพลของพระพุทธศาสนาที่มีต่อพระราชดำริทางด้านการปกครองในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงอิทธิพลของพระพุทธศาสนาที่มีต่อแนวคิดทางด้านการปกครองในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยศึกษาวิเคราะห์เปรียบเทียบจากจากพระราชกรณียกิจทางด้านพระ พุทธศาสนาและพระราชกรณียกิจทางด้านการปกครอง ทั้งนี้เพื่อศึกษาถึงผลกระทบ ของการปกครองบ้านเมืองภายใต้การนำแนวคิดทางพุทธศาสนามามาประยุกต์ใช้ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว จากการศึกษาพบว่า พระองค์ทรงยึดหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาเป็นหลักในการดำเนินนโยบายทั้งเรื่องการเมือง เศรษฐกิจ สังคม ด้วยทรงบำเพ็ญพระองค์เป็นแบบอย่างเรื่องการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาทุกด้าน ทั้งศาสนธรรม ศาสนพิธี ศาสนวัตถุ และศาสนบุคคล อาทิ ฟังธรรม รักษาศีล ให้ทาน สร้างวัด และอุปถัมภ์พระสงฆ์มิได้ขาด มีผลทำให้สังคมเรียบร้อยในแง่ของความสงบมั่นคง นอกจากนี้ยังเกิดการขยายตัวของแหล่งเศรษฐกิจจากการสร้างวัด เกิดการฟื้นฟูศิลปวิทยาการในแขนงต่างๆ เพื่อเผยแพร่และต่อยอดองค์ความรู้ อันเป็นเอกลักษณ์วัฒนธรรมของชาติไทยให้ดำรงคงอยู่ตลอดไป พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงนำหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาประยุกต์ใช้ในด้านการปกครอง ทั้งหลักสังคหวัตถุ ๔ ทศพิธราชธรรม ๑๐ จักรวรรดิวัตร ๑๒ และหลักธรรมอื่นๆ เพราะทรงเชื่อว่าพระมหากษัตริย์ที่ทรงไว้ซึ่งธรรม เคร่งครัดในการปฏิบัติธรรม จะทำให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ขึ้นในประเทศ ราษฎรจะอยู่เย็นเป็นสุข และด้วยวิธีการบริหารการปกครองดังกล่าวมาทั้งหมด ทำให้พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวสามารถนำประเทศไทยฝ่าฟันอุปสรรคในยุคหัวเลี้ยวหัวต่อระหว่างวัฒนธรรมเก่ากับใหม่ได้อย่างราบรื่นและมั่นคง