ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับมาตรฐานการพิสูจน์ : ศึกษากรณีฟ้องหย่า

Abstract

ในการรับฟังพยานหลักฐานเพื่อนำไปสู่การพิจารณาพิพากษาคดี ศาลจะต้องทำการวิเคราะห์น้ำหนักพยานหลักฐานว่าควรเชื่อข้อเท็จจริงไปในทิศทางใด โดยการนำไปเปรียบเทียบกับมาตรฐานการพิสูจน์ที่กฎหมายกำหนดไว้ในคดีประเภทนั้น แล้วจึงจะสามารถใช้ดุลพินิจในการวินิจฉัยข้อเท็จจริงโดยให้น้ำหนักพยานหลักฐานในแต่ละคดีอย่างมีหลักมีเกณฑ์ หากไม่มีมาตรฐานการพิสูจน์การใช้ดุลพินิจในการวิเคราะห์น้ำหนักพยานหลักฐานจะกลายเป็นการใช้ความรู้สึกที่ขาดหลักเกณฑ์ ประเทศไทยได้มีการบัญญัติมาตรฐานการพิสูจน์สำหรับการพิสูจน์ความผิดของจำเลยในคดีอาญาไว้ในมาตรา ๒๒๗แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา โดยที่มิได้บัญญัติมาตรฐานการพิสูจน์สำหรับคดีแพ่งไว้เป็นการเฉพาะแต่ศาลได้ได้นำมาตรฐานการพิสูจน์ให้เห็นถึงพยานหลักฐานที่น่าเชื่อถือกว่าหรือที่รู้จักในชื่อ มาตรฐานการพิสูจน์คดีแพ่งทั่วไป มาใช้ในการพิจารณาพิพากษาคดีแพ่งทุกประเภท โดยจะเห็นได้จากแนวคำพิพากษา คดีหย่าถือเป็นคดีแพ่งประเภทหนึ่งที่แม้ผลของคำพิพากษาจะมิได้มีผลกระทบถึงชีวิต ร่างกาย เสรีภาพของจำเลย ดังเช่น คดีอาญาก็ตาม แต่อาจจะกระทบถึงสิทธิของบุคคลภายนอกคดีที่มิได้เป็นผู้กระทำผิดหรือร่วมกระทำผิดแต่ต้องมารับในผลจากการกระทำดังกล่าว เช่น บุตร หรือ ญาติของคู่สมรส เนื่องจากการที่คู่สมรสจะร้องขอต่อศาลให้พิพากษาหย่าขาดจากกันจะต้องอ้างเหตุหย่าตามที่ได้บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา ๑๕๑๖ ซึ่งเหตุหย่าบางเหตุเป็นเหตุที่เกิดจากความผิดของคู่สมรสฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง เมื่อคดีหย่าเป็นคดีที่มีความสำคัญและมีผลกระทบที่รุนแรงมากกว่าคดีประเภทอื่นๆ ในการพิจารณาคดีจึงควรมีการพิสูจน์ด้วยพยานหลักฐานที่น่าเชื่อถืออย่างชัดเจนมากกว่าคดีแพ่ง ดังนั้น ผู้เขียนจึงได้ทำการศึกษาเกี่ยวกับเหตุหย่าและมาตรฐานการพิสูจน์ในคดีหย่าของกฎหมายไทยและต่างประเทศ พร้อมทั้งเสนอข้อเสนอแนะเพื่อเป็นแนวทางในการพิจารณาคดีหย่าของศาลไทยต่อไป