ปัญหาข้อกฎหมายการห้ามจำเลยอ้างการไม่รู้อายุของผู้เสียหายซึ่งเป็นเด็กขึ้นต่อสู้เพื่อให้พ้นจากความผิด ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 285/1

Abstract

สารนิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา ความเป็นมา แนวคิด ทฤษฎี ตลอดจนสภาพปัญหาในการบังคับใช้กฎหมายเกี่ยวกับสิทธิของจำเลยในการต่อสู้คดีความผิดเกี่ยวกับเพศ ในกรณีห้ามจำเลยอ้างการไม่รู้อายุของผู้เสียหายขึ้นต่อสู้เพื่อให้พ้นจากความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 285/1 เนื่องจากในอดีตพบว่าจำเลยจะอ้างการไม่รู้อายุของผู้เสียหายซึ่งเป็นเด็กขึ้นต่อสู้เพื่อให้พ้นจากความผิด ทำให้จำเลยในหลายคดีหลุดพ้นจากความผิดไปได้ จากการศึกษาพบว่าการห้ามจำเลยอ้างการไม่รู้อายุของผู้เสียหายซึ่งเป็นเด็กขึ้นต่อสู้เพื่อให้พ้นจากความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 285/1 นั้น เป็นการขัดกับหลักสิทธิ และเสรีภาพของจำเลย และบทบัญญัติมาตราดังกล่าวเป็นการตราขึ้นมาเพื่อเพิ่มภาระ และ การจำกัดสิทธิของจำเลยมากเกินไป ซึ่งเป็นการขัดหรือแย้งกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 และขัดกับหลักกฎหมายอาญาในเรื่องของโครงสร้างความรับผิดทางอาญา เมื่อพิจารณาบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายอาญามาตรา 277 ได้บัญญัติอายุของเด็กซึ่งเป็นผู้เสียหายไว้เป็นข้อเท็จจริงอันเป็นองค์ประกอบความผิด ซึ่งจะลงโทษผู้กระทำความผิดได้ ผู้กระทำจะต้องรู้ข้อเท็จจริงอันเป็นองค์ประกอบความผิด การลงโทษผู้กระทำความผิดในฐานความผิดเกี่ยวกับเพศของประเทศไทยไม่ได้มีลักษณะเป็นการลงโทษเชิงภาวะวิสัย กล่าวคือ ผู้กระทำไม่ต้องรู้ข้อเท็จจริงอันเป็นองค์ประกอบความผิด ซึ่งมีลักษณะเป็นการลงโทษโดยเด็ดขาด (Strict liability) ถึงแม้ว่าผู้กระทำความผิดจะไม่รู้ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับอายุก็สามารถลงโทษผู้กระทำความผิดได้ และเป็นการขัดกับทฤษฎีที่เกี่ยวกับข้อสันนิษฐานไว้ก่อนว่าจำเลยเป็นผู้บริสุทธิ์ (Presumption innocence) จนกว่าจะมีการพิสูจน์ว่ามีความผิดตามกฎหมาย และขัดกับปฏิญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน อีกทั่งการบัญญัติเพิ่มเติมกฎหมายดังกล่าวก็ไม่ได้เป็นการแก้ไขปัญหาการกระทำชำเราเด็กได้อย่างจริงจัง และถือว่าเป็นการเลือกปฏิบัติกับเด็กซึ่งเป็นผู้เสียหายที่มุ่งคุ้มครองเฉพาะเด็กที่มีอายุต่ำกว่าสิบสามปีเท่านั้น ซึ่งเด็กที่อายุกว่าสิบสามปีขึ้นไปก็ไม่ได้รับความคุ้มครองตามบทบัญญัติกฎหมายดังกล่าว เมื่อหลักการพิจารณาคดีอาญาศาลจะพิพากษาให้จำเลยรับผิดไม่ได้จนกว่าจะพิสูจน์ได้ว่าจำเลยเป็นผู้กระทำความผิดโดยปราศจากเหตุอันควรสงสัย (Proof beyond a reasonable doubt)