ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับความเสียหายที่เกิดจากการอนุญาตให้ซื้อหุ้นคืนจากบริษัทมหาชนจำกัด

Abstract

สารนิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับความเสียหายที่เกิดจากการอนุญาตให้ซื้อหุ้นคืนจากบริษัทมหาชนจำกัดโดยสามารถแบ่งออกเป็น 4 ปัญหาใหญ่ๆ ดังนี้ 1) ความเสียหายต่อผู้ถือหุ้นความเสียหายที่เกิดจากกรณีราคาของหุ้นที่ซื้อคืน กรณีหุ้นของบริษัทมหาชนจำกัดที่ไม่เป็นหลักทรัพย์จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ในการกำหนดราคาหุ้นที่จำหน่ายคืนนี้กฎหมายไม่ได้กำหนดราคาขายของหุ้นไว้อย่างแน่นอนทั้งไม่ได้กำหนดกรอบการคิดคำนวณราคาหุ้นทำให้เกิดความไม่เป็นธรรมแก่ผู้ถือหุ้น 2) ความเสียหายต่อบริษัทมหาชนนั้นในการพิจารณาการซื้อหุ้นคืนของบริษัทมหาชนจำกัดนั้นต้องพิจารณาถึงสภาวะของเศรษฐกิจในขณะนั้นว่าสภาวะของเศรษฐกิจในภายหน้าเป็นอย่างไร เมื่อบริษัทต้องจำหน่ายหุ้นที่ซื้อคืนออกไปให้หมดภายในกำหนดเศรษฐกิจจะอยู่ในสภาวะที่ดีหรือไม่ ดังนั้น หากการคาดการณ์สภาวะเศรษฐกิจผิดพลาดไปก็จะส่งผลกระทบในการจำหน่ายหุ้นของบริษัททำให้บริษัทขาดทุนจากราคาหุ้นที่จำหน่ายในตลาดหลักทรัพย์ด้วย 3) ความเสียหายต่อเจ้าหนี้ที่เป็นสถาบันการเงิน เนื่องจากสถาบันการเงินไม่ได้กำหนดเงื่อนไขอนุญาตหรือห้ามมิให้บริษัทลูกหนี้ซื้อหุ้นของตนเองคืนไว้ ดังนั้น เพื่อไม่ให้หลักประกันของเจ้าหนี้ลดลง ในภายหน้าเจ้าหนี้สถาบันการเงินคงจะต้องกำหนดเงื่อนไขเกี่ยวกับการซื้อหุ้นคืนของบริษัทมหาชนจำกัดไว้เป็นเงื่อนไขของสัญญาด้วย 4) ความเสียหายต่อภาครัฐซึ่งกฎหมายไม่ได้กำหนดราคาขายของหุ้นไว้ และไม่ได้กำหนดกรอบการคิดคำนวณราคาหุ้นเหมือนกับหุ้นบริษัทมหาชนจำกัดที่เป็นหลักทรัพย์จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยที่มีประกาศของคณะกรรมการตลาดหลักทรัพย์กำหนดหลักเกณฑ์ราคาหุ้น ทำให้เกิดความเสียหายของการเปิดเผยข้อมูล การกำหนดราคาหุ้นที่จะจำหน่ายแก่ประชาชนให้เป็นไปตามมูลค่าที่สะท้อนถึงมูลค่าที่แท้จริงของหุ้นด้วย ผลการศึกษาปัญหาความเสียหายทางกฎหมายเกี่ยวกับการซื้อหุ้นคืนของบริษัทมหาชนจำกัด จึงขอเสนอแนะและแนวทางปรับปรุงแก้ไข ดังต่อไปนี้ (1) แนวทางการแก้ไขความเสียหายต่อผู้ถือหุ้น มาตรา 66/1 (1) ซึ่งให้นำมูลค่าตามบัญชีและมูลค่าตลาดมาพิจารณากำหนดราคาหุ้น ให้คุ้มครองผู้ถือหุ้นโดยกำหนดให้นำมูลค่าตามบัญชีและมูลค่าตลาดมาประกอบการพิจารณากำหนดราคาหุ้นและแจ้งให้หน่วยงานของรัฐ (2) แนวทางการแก้ไขความเสียหายต่อบริษัทมหาชน ควรแก้ไขบทบัญญัติทางกฎหมาย ในเรื่องการจำหน่ายหุ้นที่ซื้อคืนไม่หมดภายในกำหนดเวลาบริษัทต้องลดทุนที่ชำระแล้วโดยตัดหุ้นจดทะเบียน อันเป็นการลดทุนของบริษัทให้คุ้มครองเจ้าหนี้โดยให้แจ้งการลดทุนไปยังเจ้าหนี้ของบริษัททราบภายใน 14 วัน นับแต่ครบกำหนดระยะเวลาจำหน่ายหุ้นที่ซื้อคืน ถ้ามีการคัดค้าน ให้บริษัทชำระหนี้หรือให้ประกันเพื่อหนี้นั้นแล้วบริษัทจึงจะดำเนินการต่อไปได้ (3) แนวทางการแก้ไขความเสียหายต่อเจ้าหนี้ที่เป็นสถาบันการเงิน ควรให้มีการแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติของกฎหมายให้ชัดแจ้งเกี่ยวกับการให้ผู้ถือหุ้นหรือเจ้าหนี้ร้องคัดค้านเพิกถอนการซื้อหุ้นคืนของบริษัทมหาชนจำกัดได้ในกรณีที่ การดำเนินการดังกล่าวของบริษัทเป็นการกระทำโดยไม่สุจริต ไม่ชอบด้วยกฎหมาย ทำให้ผู้ถือหุ้นหรือเจ้าหนี้ได้รับความเสียหาย (4) แนวทางการแก้ไขความเสียหายต่อภาครัฐควรให้มีการกำหนดการควบคุม การเปิดเผยข้อมูล การตรวจสอบบัญชี โดยการแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติทางกฎหมายให้บริษัทต้องจัดส่งรายงานงบการเงิน กำไร ขาดทุน การเปิดเผยข้อมูลแสดงกำไรสะสมของบริษัท และความสามารถของบริษัทในการชำระหนี้ที่จะถึงกำหนดภายใน 6 เดือนถึง 1 ปีข้างหน้า นับแต่วันที่จะเริ่มซื้อหุ้นคืนให้หน่วยงานของรัฐพิจารณาตรวจสอบความถูกต้องของบัญชีและข้อมูลด้วย