“พันธจองจำแห่งจิต”
กำลังโหลด...
วันที่
2562-12-01
ผู้เขียน
ชื่อวารสาร
วารสาร ISSN
ชื่อหนังสือ
สำนักพิมพ์
วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี ปีที่ 10 ฉบับที่ 2 (กรกฎาคม -ธันวาคม) 2562
เชิงนามธรรม
“พันธจองจำแห่งจิต” แสดงออกถึงโครงสร้างพันธะผูกพันระหว่าง “กาย” กับ “จิต” เป็นโครงสร้างภาวะของมนุษย์ ที่ตอบรับปฏิกิริยาลักษณะเหนี่ยวรั้ง สร้างพันธนาการจองจำ เสรีภาพจากภายในจิตวิญญาณของความเป็นมนุษย์ ซึ่งแม้แต่ตนเองก็มิอาจหยุดยั้งสิ่งที่เกิดขึ้นจากความหิวที่ไม่รู้จบได้ จนเกิดความรู้สึกกดทับ แสดงออกด้วยการตอบโต้ที่รุนแรง หากมนุษย์ยอมรับว่าจิตตนเป็นอิสระและเป็นคนละส่วนกับร่างกายแล้ว มนุษย์ย่อมดำเนินชีวิตอยู่ในฐานะที่ใจเป็นอิสระโดยสมบูรณ์เหนือพันธนาการทางกายและอาจค้นพบตัวตนที่แท้จริงได้
นอกจากนั้นวัสดุในการสร้างสรรค์มีผลต่อการแสดงออกทางอารมณ์ ถ่ายทอดสู่ผลงานทัศนศิลป์ 2 มิติ โดยข้าพเจ้าสนใจถึงคุณลักษณะของไม้ วัสดุที่มีชีวิต เกิดจากการเจริญเติบโตของเมล็ดพันธุ์ผ่าน ดิน น้ำ อากาศ และสิ่งแวดล้อมรอบข้าง ลักษณะเนื้อไม้ ที่เป็นชั้นในแต่ละชั้นมีความอ่อนแข็งที่แตกต่างกัน ความรู้สึกถ่ายทอดแสดงผ่านพื้นผิวที่หลงเหลือบนแผ่นไม้ หลังการแกะ ขูด ขีด และกระบวนการอัดหมึกพิมพ์บนผิวไม้ สะท้อนร่องรอยการเซาะลอกชั้นผิวภายนอกออก หลงเหลือไว้เพียงความรู้สึก กดทับที่รุนแรง ของพันธนาการจองจำ ระหว่าง “กาย” กับ “จิต”
ในการแสดงศิลปกรรมแห่งชาติ ครั้งที่ 64 ปี พ.ศ. 2561 ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป ถนนเจ้าฟ้า ผลงาน “พันธจองจำแห่งจิต 6” นี้ ได้รับการเห็นชอบจากคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิทางด้านศิลปะ รับรางวัลประกาศนียบัตรเกียรตินิยม อันดับ 3 เหรียญทองแดง สาขาจิตรกรรม
คำอธิบาย
ตามสภาวะธรรมชาติของจิตมนุษย์ผู้เดียว มีความเป็นอิสระอย่างสมบูรณ์ด้วยเสรีภาพปราศจาก ข้อผูกมัดทุกประการทั้งความคิดและการกระทำดำเนินตามความพึงพอใจของตนเอง แต่ในจิตใจของมนุษย์อีกด้านหนึ่ง ความอิสระนั้นไม่สามารถล่องลอยอยู่โดยอิสระได้ ต้องหาสิ่งยึดเหนี่ยว และสิ่งที่จิตมนุษย์ยึดเหนี่ยวนั้นก็คือ รูปลักษณะทางกายภาพ ความเป็นตัวตนมนุษย์นั่นเอง นอกจากนั้นมนุษย์ไม่สามารถอยู่ผู้เดียวได้จิตยังยึดผูกพันกับผู้อื่นด้วย มนุษย์เลยอยู่เป็นกลุ่มเป็นก้อนจนกลายเป็นสังคม ดำเนินชีวิตตามวัฒนธรรมที่สร้างขึ้น เป็นแนวทางข้อควรปฏิบัติต่อมนุษย์ด้วยกันเอง ดังนั้นความมีอิสระที่สมบูรณ์ในสภาวะจิตตามธรรมชาติของมนุษย์ทุกคน จะหายไปเพื่อแลกกับสัญชาตญาณความเป็นตัวตนและสัตว์สังคม จนไม่สามารถอยู่ตัวคนเดียวและไม่สามารถหลุดพ้นค้นพบความมีอิสระที่แท้จริงในจิตใจตนเองได้
คำหลัก
พันธจองจำ กาย จิต มนุษย์
การอ้างอิง
ภานุวัฒน์ สิทธิโชค, วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี ปีที่ 10 ฉบับที่ 2 (อุบลราชธานี: มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 2562), 58-72.