ปัญหาการคืนค่าธรรมเนียมศาลในคดีปกครอง

Abstract

สารนิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและวิเคราะห์การใช้บังคับกฎหมาย รวมทั้งปัญหาการคืนค่าธรรมเนียมศาลปกครอง ซึ่งบัญญัติไว้ในพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 และระเบียบของที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุด ว่าด้วย วิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2543 โดยเน้นศึกษากรณีการคืนค่าธรรมเนียมศาลเมื่อมีการถอนคำฟ้องตาม ข้อ 82 วรรคท้าย แห่งระเบียบของที่ประชุมใหญ่ตุลาการในศาลปกครองสูงสุด ว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีปกครองฯ ที่วางหลักว่า เมื่อมีการถอนคำฟ้อง ให้ศาลอนุญาตและสั่งจำหน่ายคดีออกจากสารบบความ กับคืนค่าธรรมเนียมศาลทั้งหมดหรือบางส่วนให้แก่ผู้ฟ้องคดี อย่างไรก็ตาม แม้มีการกำหนดไว้ในระเบียบดังกล่าว แต่ไม่มีหลักเกณฑ์ที่บัญญัติไว้ชัดเจนในการใช้ดุลพินิจของศาลว่าควรคืนค่าธรรมเนียมศาลเพียงใด รวมทั้งยังปรากฏว่ากรณีจำหน่ายคดีในอีกหลายกรณียังไม่มีการกำหนดหลักเกณฑ์การคืนค่าธรรมเนียมศาล เช่น กรณีไม่ดำเนินการตามคำสั่งศาลตามมาตรา 62 กรณีไม่ดำเนินการเกี่ยวกับการทำคำคัดค้านคำให้การตามข้อ 47 กรณีไม่มีผู้แทนที่คู่ความผู้ถึงแก่ความตายตามมาตรา 53 และกรณีเหตุแห่งการฟ้องคดีหมดสิ้นไปตามหลักทั่วไปว่าด้วยวิธีพิจารณาคดีปกครอง โดยบทบัญญัติที่ได้กล่าวเหล่านี้ ไม่มีหลักเกณฑ์เพื่อใช้เป็นแนวทางที่ชัดเจนในการคืนค่าธรรมเนียมศาล ส่งผลให้คดีที่ศาลมีคำสั่งจำหน่ายคดีที่มีข้อเท็จจริงเหมือนกัน แต่ศาลอาจมีคำสั่งคืนค่าธรรมเนียมศาลแตกต่างกัน ซึ่งการวิจัยในครั้งนี้จะศึกษาเปรียบเทียบแนวคิด ทฤษฎี และหลักเกณฑ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องดังกล่าวทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ