ปัญหาการคุ้มครองพยานในคดีค้ามนุษย์ของประเทศไทย

Abstract

สารนิพนธ์นี้เป็นการศึกษาปัญหาเรื่องการให้ความคุ้มครองแก่พยานในคดีความผิดฐานค้ามนุษย์ เนื่องจากสถานการณ์การค้ามนุษย์ในประเทศไทยมีความรุนแรงมากขึ้น ซึ่งมีการพัฒนารูปแบบและวิธีการอันหลากหลาย เช่น การหลอกลวงบังคับใช้แรงงานในสถานประกอบการกิจการประมง การบังคับให้เด็กและหญิงขายบริการทางเพศ ขอทาน ฯลฯ ซึ่งมีสาเหตุที่เกิดจากหลายกรณีด้วยกัน นอกจากนี้ สภาวการณ์ของโลกในยุคโลกาภิวัฒน์ได้ก่อให้เกิดสภาวะโลกไร้พรมแดน ส่งผลให้การขยายเครือข่ายธุรกิจผิดกฎหมาย และขบวนการค้ามนุษย์มีความซับซ้อนมากขึ้น จนกลายเป็นองค์กรอาชญากรรมข้ามชาติที่ยากแก่การสกัดกั้น ในขณะเดียวกันปริมาณความต้องการในการใช้บริการทางเพศ หรือการใช้แรงงานเด็กและหญิงราคาถูกมีมากขึ้น ทั้งนี้ ในส่วนของการใช้บังคับกฎหมายที่เกี่ยวกับการค้ามนุษย์นั้น พบว่า ไม่อาจนำไปใช้บังคับได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งกระบวนการยุติธรรมไม่สามารถนำตัวผู้กระทำผิดมาลงโทษได้ พยานที่รู้เห็นหรือยืนยันกระบวนการในการกระทำผิดเกี่ยวกับการค้ามนุษย์ไม่อยากเข้ามาสู่กระบวนการยุติธรรมหรือให้ความช่วยเหลือรัฐ เนื่องจากกฎหมายมิได้ให้ความคุ้มครองแก่พยานในกรณีนี้ไว้ ทั้งที่บทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 มาตรา 244 ได้บัญญัติรับรองสิทธิของบุคคลที่เป็นพยานในคดีอาญาไว้ 3 ประการ คือ (1) สิทธิที่จะได้รับการคุ้มครองความปลอดภัย (2) สิทธิที่จะได้รับการปฏิบัติที่เหมาะสม และ (3) สิทธิที่จะได้รับค่าตอบแทนที่จำเป็นและสมควรจากรัฐ โดยมีสำนักงานคุ้มครองพยาน ซึ่งเป็นหน่วยงานในสังกัดกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม เป็นหน่วยงานดำเนินการให้เป็นไปตามพระราชบัญญัติดังกล่าว