ปัญหาการขอคืนของกลางตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 36

Abstract

วัตถุประสงค์ของการศึกษาวิจัยเล่มนี้เพื่อเป็นการแก้ไขปรับปรุงบทบัญญัติในการขอคืนของกลางตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 36 เนื่องจากประมวลกฎหมายอาญามาตรา 36 ยังมีความคลุมเครือและไม่ชัดเจนในหลายเรื่อง เช่น บุคคลที่มีสิทธิในการขอคืนของกลาง หรือ การขอคืนของกลางในกรณีที่ทรัพย์สินไม่ได้อยู่ในความครอบครองของเจ้าพนักงาน นอกจากนี้ ระยะเวลาในการขอคืนของกลางยังมีความไม่เหมาะสม จากการศึกษาทั้งกฎหมายไทยและกฎหมายต่างประเทศ ผู้วิจัยค้นพบว่าในกฎหมายต่างประเทศผู้มีสิทธิขอคืนของกลางจะมีทั้งเป็นเจ้าของทรัพย์ที่แท้จริงซึ่งไม่รู้เห็นเป็นใจด้วยในการกระทำผิดและบุคคลภายนอกผู้ได้รับโอนทรัพย์มาโดยสุจริตก่อนศาลมีคำพิพากษาด้วย และแม้ของกลางไม่ได้อยู่ในความครอบครองของเจ้าพนักงาน เช่น ของกลางได้มีการขายทอดตลาดไปแล้ว ผู้มีสิทธิโดยชอบด้วยกฎหมายก็ยังคงมีสิทธิมาขอรับเงินที่ได้จากการขายทอดตลาดได้หากมาเรียกร้องสิทธิในทรัพย์สินภายในระยะเวลาที่กฎหมายกำหนด นอกจากนี้ ระยะเวลาที่ผู้มีสิทธิมีสิทธิขอคืนของกลางของกฎหมายต่างประเทศ มีระยะเวลาที่สั้นกว่าประเทศไทยค่อนข้างมาก ผู้วิจัยมีข้อเสนอแนะคือ ควรมีการแก้ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 36 โดยให้ผู้มีสิทธิขอคืนของกลางนอกจากผู้เป็นเจ้าของทรัพย์ที่แท้จริงขณะกระทำความผิดที่ไม่รู้เห็นเป็นใจด้วยในการกระทำผิดแล้ว รวมไปถึงบุคคลภายนอกผู้ได้รับโอนทรัพย์มาโดยสุจริตก่อนศาลมีคำพิพากษาด้วย นอกจากนี้ แม้ทรัพย์นั้นไม่ได้อยู่ในความครอบครองของเจ้าพนักงาน เช่น ได้มีการขายทอดตลาดไปแล้ว แต่ถ้าปรากฏว่าผู้มีสิทธิโดยชอบด้วยกฎหมายมาเรียกร้องสิทธิในทรัพย์สินภายในระยะเวลาที่กฎหมายกำหนด ก็ให้บุคคลดังกล่าวมีสิทธิได้ทรัพย์คืน และควรมีการแก้ไขระยะเวลาในการขอคืนของกลางให้สั้นลงกว่าเดิม